SCHILDERIJEN

 

Kleine selectie van het schilder oeuvre van Ria Groenhof. Voor meer schilderijen kunt u een kijkje komen nemen in haar atelier.

Lemsterpad 54a Lemmer (0643726050)

Gekaderde emotie

 

Soms  “speelt”  kunst met ons.

 

Als we naar een schilderij kijken, gaan we op zoek.

Raakt het beeld ons of lopen we verder.

 

Gaan we het gesprek aan of niet.

 

Als kleuren, lijnen, vlakken van het doek af spatten herkennen we “emotie”.

Als diezelfde kleuren en lijnen en vlakken stiller worden en zelfs verstrakken,

denken we dat we moeten “denken”

 

Het is dan ook niet verwonderlijk dat een expressionistisch schilderij meestal geassocieerd

wordt met emotionaliteit .

En een geometrisch werk bijna synoniem geacht wordt met rationaliteit.

Inderdaad,  in een geometrisch werk moet je het als beschouwer niet hebben van

de  “emotionele toets” en het ‘’ schildergebaar”

…  de “ontroering door  het achtergebleven penseel-haartje “…

Daarvoor moet je zijn bij dat expressionistische werk.

 

Het wordt dus een lastig gesprek :

is emotie inderdaad het exclusieve domein van het expressionisme ?

Is geometrie het synoniem van ratio ?

 

Precies daar “speelt” kunst met onze gebrekkige en soms bevooroordeelde manier van kijken.

Want we hebben met die tegenstelling een oneigenlijk gesprek met het schilderij.

Over een tweedeling die er niet is.

 

Universele beeldtaal

 

Wat heeft een beeldend kunstenaar in feite.  Heel weinig :  kleur, een lijn, een vlak.

Toch is in een schilderij of ruimtelijk werk meer te beleven dan alleen het plaatje dat gecreëerd werd met deze simpele instrumenten.

Ordening of chaos, muzikaliteit of dissonantie. Om een paar universele thema’s te noemen.

Uiteindelijk is het de visie van de kunstenaar die bepaalt of we als beschouwer van het werk bereid zijn om ermee in gesprek te gaan. En dat gesprek verstaan.

 

Dat is wat gezocht werd in de geometrisch abstracte kunst: universaliteit van “tekens” en “taal”.

Het is dus ook niet zo verwonderlijk dat geometrisch abstracte patronen in veel culturen en door de hele historie zichtbaar zijn in beeldende kunst en inderdaad zelfs in muziek.

Een eeuwenlange zoektocht naar een taal die we allemaal kunnen verstaan.

Maar willen we die taal eigenlijk wel. Verstaan we die.

 

De geometrisch abstracte kunst zoals wij die nu kennen is dan ook niet simpel een kunststroming die plots uit het niets opdoemde in de 20e eeuw .Dus bij hedendaagse werken in die traditie krijgen we  ook nog die hele traditie op ons bordje. Misschien uiteindelijk een verrassend gerecht?

 

 

 

 

We kennen allemaal wel de werken  van een aantal voorlopers  van de geometrisch abstract kunst uit de 20e eeuw : Kazimir Malevich, Theo van Doesburg,  Wassily Kandinsky , Piet Mondriaan om meteen maar een paar grote pioniers te noemen

Mondriaan ging tot het uiterste in abstractie van vorm en versobering van kleurgebruik.

Op zoek naar (inderdaad) die universele beeldtaal die iedereen zou kunnen verstaan.

Malevich trok al eerder een uiterste consequentie: en schilderde rond 1916 zijn beroemde “Zwarte Vierkant”. Zijn ‘spiegel’ van onze gebrekkige communicatie. De grote leegte!

Kandinsky zocht in zijn werk naar verbanden tussen composities in muziek en componeren van schilderijen. Klank als kleur.

Hopeloze missies ?  De pioniers hebben het ons als beschouwer in elk geval niet gemakkelijk gemaakt. Ze zijn hoe dan ook van wezenlijke betekenis geweest voor de verdere ontwikkeling van de hedendaags beeldende kunst .

 

De vraag is natuurlijk of we ooit echt hebben gekeken naar wat zij te vertellen hadden. In de 21e eeuw krijgen we wat herkansingen:

 

 

Ria Groenhof en ‘haar kwart eeuw’ geometrisch abstracte kunst

 

Een kunstenaar die zichzelf in een dergelijke traditie plaatst, is óf een overmoedig kunstenaar óf een kunstenaar die heel goed weet waar ze het over heeft.

 

Ik heb nog lang niet al het werk van Ria Groenhof gezien.  Soms hoeft dat ook niet. Refererend aan het werk getiteld  “ Statige Vogel op het Wad”..  wat ‘zie’ je feitelijk….

Sobere kleuren, strakke lijnen en vlakken .

De titel is niet nodig om meegenomen te worden in een gesprek met dit schilderij en daadwerkelijk  wad, zee, een meeuw  te beleven

Het werk laat zien dat geometrisch abstract niet synoniem is met rationaliteit.

En een wonderlijk universele taal spreekt.

 

Staan we toe dat een schilderij ons zo via een achterdeurtje besluipt?

En dat makkelijker te bereiken stukje -genaamd emotie- aanraakt?

Op een manier die we niet verwachten?

Dat is wel wat een beeldend werk zoekt.

 

Elke beeldend kunstenaar weet hoe kleuren zich ten opzichte van elkaar gedragen.

Hoe lijnen en vlakken elkaar kunnen versterken of afzwakken.

Kortom hoe een schilderij waar we naar kijken een geheel lijkt of in stukken uit elkaar valt.

Ordening of chaos…muziek of dissonante klanken.

 

Het is uiteindelijk aan ons , de aandachtige beschouwer, om te ontdekken of de  werken van beeldend kunstenaar Ria Groenhof via haar  “instrumenten “ , de sobere kleuren, lijnen en vlakverdeling  en haar visie er in slagen ons mee te nemen in een gekaderde emotie.

 

Lucie van Schaik

 

© 2016 Atelier 85